Freemium İş Modeli (Avantajları / Dezavantajları)

 

Yazılım sektöründe satış ve pazarlama konusunda oldukça başarılı iş modellerinden biri olan Freemium iş modeli kelime anlamı olarak; bir ürün veya hizmeti herhangi bir ücret almaksızın müşteriye sunmak ancak birtakım özellikleri, ek fonksiyonları, eklentileri, desteği ücret karşılığı sağlamak anlamına geliyor.

Ücretsiz (Free) ile Ayrıcalıklı (Premium) kelimelerinin birleşmesinden adını alan bu iş modeli ile ayakta duran,durmayı başaran gündelik hayatımızda kullandığımız birçok servis bulunuyor. Flickr, Yahoo!Mail, Linkedin, LastFm bunlardan birkaçı. Bu modele ücretsiz kayıt olunabilen online oyunlar örnek verilebilir. Kullanıcılar kayıt olduktan sonra oyun içindeki birtakım şeyleri para vererek satın alabilir, oyunda ilerleyebilirler.

Freemium iş modelini seçmenin servis/ürün sağlayıcı kişilere ya da şirketlere kazandırdığı belli avantajlar ve yarattığı dezavantajlar sıralanabilir. Özellikle “Free” olan ile “Premium" olan hizmetler arasındaki dengeyi korumak dikkat edilmesi gereken bir konu. Ürünün ücretsiz sunulan versiyonunun çok güçlü olması durumunda kazanç anlamında sıkıntı doğacak,ücretsiz versiyon ile Premium versiyon arasindaki uçurum farkı da değerlendirme amaçlı ürünü deneyen kullanıcıda negatif etki yaratacaktır. Bu sıkıntı Sınırlı Süreli (Evaluation/Trial Version olarak adlandırılan) Demo versiyonlar ile bir noktaya kadar aşılabilir ancak Demo versiyonda da kullanıcının ürün hakkında yeterince bilgi ve fikir sahibi olabileceği kadar süre ve fonksiyon bulunması da gerekir.

Avantajları :

Ürün veya hizmet ücretsiz olarak verildiğinden kullanıcı yaratmak kolaydır. Ürünü veya hizmeti kullanan kullanıcılar bir community/forum oluşturabilir ya da ürün/servis sağlayıcı bir community/forum oluşturup web’de kullanıcıların birbirine destek sunmasını sağlayabilir. En kolay ve etkin pazarlama kanallarından biri olan internet binlerce milyonlarca kullanıcı yaratmak için araç olarak kullanılabilir.

Dezavantajları :

Ürün veya hizmet satın alınan kişi/şirket ücretsiz versiyonun garantisini vermez. Her an desteği çekebilir, sadece Premium kullanıcılara kontratları dahilinde hizmet verebilir. Çok fazla sayıda ücretsiz faydalanan kullanıcıya ihtiyaç vardır.Ürünü satın almak isteyecek kullanıcılar bu kullanıcıların arasından çıkacaktır. Genelde karlılık uzun bir süre sonunda gerçekleşir.

Freemium iş modeliyle geliştirilen bir projede dikkat edilmesi gereken hususlardan birkaçı şu şekilde sıralanabilir :

Proje maliyetleri düşük olmalı

Freemium iş modeli üzerinden başlanan bir projede yatırımın yatırımcıya dönüş süresi satabildiği ek özellikler, Premium hesaplar ile paraleldir. Bu sebepten proje maliyetinin düşük olması ilk başta ücretsiz olarak sunulan ürünün / hizmetin yatırımdan geri dönüşünde yatırımcıyı daha az yıpratır.

Hedeflenen pazar yeterince Premium müşteri sağlayacak kadar büyük olmalı

Premium ürünü satın alacak olan potansiyel müşteri kitlesi ve rakip ürünler/hizmetler göz önüne alındığında ya pazarda tek olunması gerekir ya da pazarın birden fazla ürünü kaldıracak kadar büyük olması beklenir.

Ürün ya da hizmet öğrenme kolaylığı,kurulma kolaylığı,kolay entegrasyon gibi birtakım özelliklerde pazarda iddialı olmalı

Bir ürün geliştirdiniz. Fikri yoktan var etmediyseniz büyük ihtimalle pazarda rakipleriniz olacaktır. Sizin ürününüzde bulunup rakiplerinizde bulunmayan eşsiz özellikler Premium kullanıcı sayısını ve gelirlerinizi arttıracaktır. Bu konuda iddialı olunabilecek kriterlere öğrenme kolaylığı, kurulum kolaylığı, uygulama, entegrasyon kolaylığı gibi özellikler eklenebilir.

Hedef müşteri kitlesini kazanabilmek için ücretsiz kullanıcılara temel fonksiyonların yanında Premium versiyondaki avantajlar,hizmetler bir noktaya kadar sağlanabilir

İnternetten ürünü ya da hizmeti ücretsiz olarak alan kullanıcılar temel fonksiyonlardan mahrum bırakılmamalıdır. Bırakılması halinde ürünün müşteri gözündeki değerinde,hem de satın alan kullanıcı sayısında ciddi düşüş kaçınılmaz olacaktır. Ayrıca Premium versiyondaki özellikler belli süre dahilinde ya da kısmi fonksiyonalite ile ücretsiz olarak sunulabilir.

Onur ERSEN